Toepassing 1: Politieonderzoek - Meetniveaus in criminaliteitsregistratie

Situatie:

De politie van Gent wil hun criminaliteitsregistratie verbeteren om betere analyses te kunnen maken voor beleidsbeslissingen.

Huidige registratie:

• Locatie: Straatnaam (tekst)
• Tijdstip: “Ochtend/Middag/Avond/Nacht”
• Ernst: “Licht/Gemiddeld/Zwaar”
• Daderleeftijd: “Jong/Volwassen/Ouder”
• Schade: Bedrag in euro’s

Probleem:

De huidige categorieën maken het moeilijk om:

• Trends over tijd te analyseren
• Geografische hotspots te identificeren
• Effectiviteit van interventies te meten

Praktische oplossing:

Verbeterde registratie:

• Locatie: GPS-coördinaten (ratio niveau)
• Tijdstip: Exacte tijd in uren en minuten (ratio niveau)
• Ernst: Numerieke schaal 1-10 (ordinaal/interval niveau)
• Daderleeftijd: Exacte leeftijd in jaren (ratio niveau)
• Schade: Bedrag in euro’s (ratio niveau - behouden)

Voordelen:

• Mogelijkheid tot geavanceerde statistische analyses
• Betere voorspellingsmodellen
• Meer precieze evaluatie van interventies

---

Toepassing 2: Gevangenisonderzoek - Steekproefdesign

Onderzoeksvraag:

“Wat is de effectiviteit van resocialisatieprogramma’s op recidive in Belgische gevangenissen?”

Populatie vs. Steekproef uitdaging:

Populatie: Alle gedetineerden die tussen 2020-2024 deelnamen aan resocialisatieprogramma’s in België

Steekproefproblemen:

1. Toegankelijkheid: Niet alle gevangenissen verlenen onderzoekstoegang
2. Selectiebias: Alleen gemotiveerde gedetineerden nemen deel aan programma’s
3. Uitval: Gedetineerden kunnen vervroegd vrijkomen of overgeplaatst worden

Praktische oplossing:

Gestratificeerde steekproef:

• Stratum 1: Gesloten gevangenissen (60% van steekproef)
• Stratum 2: Halfopen gevangenissen (25% van steekproef)
• Stratum 3: Open gevangenissen (15% van steekproef)

Controlegroep: Vergelijkbare gedetineerden die niet deelnamen aan programma’s

Follow-up: 2 jaar na vrijlating voor recidivemeting

---

Toepassing 3: Slachtofferonderzoek - Betrouwbaarheid vs. Validiteit

Casus:

Onderzoek naar ongeregistreerde criminaliteit via slachtofferenquêtes.

Betrouwbaarheidsproblemen:

1. Herinneringsbias: Slachtoffers vergeten details of timing
2. Telescoping: Gebeurtenissen worden dichter bij het heden geplaatst
3. Sociale wenselijkheid: Onderrapportage van gevoelige misdrijven

Validiteitsproblemen:

1. Non-response bias: Bepaalde groepen weigeren mee te werken
2. Dekking: Daklozen, illegalen niet bereikt via telefonische enquêtes
3. Definitieverschillen: Wat slachtoffers als “misdrijf” beschouwen

Praktische verbeteringen:

Voor betrouwbaarheid:

• Multiple-item vragen voor hetzelfde incident
• Kalendar-aided recall (gebruik van mijlpalen)
• Test-retest procedures bij subsample

Voor validiteit:

• Mixed-mode datacollectie (telefoon + online + face-to-face)
• Vertaling in meerdere talen
• Gebruik van vertrouwde organisaties voor werving

---

Toepassing 4: Reclassering - Parameters vs. Statistieken

Situatie:

De Belgische reclassering wil rapporteren over het succes van hun begeleiding.

Beschikbare data:

Parameter (populatiewaarde):

• Alle 15.000 personen onder toezicht van reclassering in 2023
• Officiële recidivecijfers van het Centraal Strafregister

Statistiek (steekproefwaarde):

• Enquête bij 800 willekeurig geselecteerde cliënten
• Zelfgerapporteerde tevredenheid met begeleiding

Interpretatie-uitdaging:

• 82% van alle cliënten pleegt geen nieuwe misdrijven (parameter)
• 91% van ondervraagde cliënten is tevreden met begeleiding (statistiek)

Vraag: Kunnen we concluderen dat tevredenheid leidt tot minder recidive?

Kritische overwegingen:

1. We vergelijken een populatieparameter met een steekproefstatistiek
2. Verschillende meetmomenten (recidive = 2 jaar follow-up, tevredenheid = direct)
3. Mogelijke derde variabelen (motivatie, type misdrijf, sociale steun)

---

Toepassing 5: Preventiebeleid - Kwantitatief vs. Kwalitatief

Beleidsvraag:

“Hoe effectief zijn camerasystemen in het voorkomen van criminaliteit?”

Kwantitatieve benadering:

• Variabelen: Aantal misdrijven voor/na camera-installatie
• Meetniveau: Ratio (aantal = 0, 1, 2, …)
• Analyse: Vergelijking van gemiddelden (t-toets)

Kwalitatieve benadering:

• Variabelen: Ervaringen van bewoners, politie, winkeliers
• Meetniveau: Nominaal/ordinaal (categorieën van ervaringen)
• Analyse: Thematische analyse van interviews

Gecombineerde aanpak:

1. Kwantitatief: Meet objectieve criminaliteitsdaling
2. Kwalitatief: Begrijp mechanismen achter verandering
3. Mixed methods: Volledig beeld van interventie-effecten

Praktische implicaties:

• Kwantitatieve data overtuigt beleidsmakers
• Kwalitatieve data verklaart waarom interventies wel/niet werken
• Combinatie leidt tot betere interventies en beleid

---

Toepassing 6: Rechterlijke beslissingen - Variabele classificatie

Context:

Onderzoek naar factoren die invloed hebben op strafmaat.

Variabele classificatie:

Variabele	Type	Meetniveau	Rol in analyse
Strafmaat (maanden)	Kwantitatief	Ratio	Afhankelijk
Type misdrijf	Kwalitatief	Nominaal	Onafhankelijk
Aantal eerdere veroordelingen	Kwantitatief	Ratio	Onafhankelijk
Ernst van misdrijf (schaal 1-5)	Kwantitatief	Ordinaal	Onafhankelijk
Geslacht dader	Kwalitatief	Nominaal	Controlevariabele
Leeftijd dader	Kwantitatief	Ratio	Controlevariabele

Analytische implicaties:

• Ratio variabelen: Correlatie en regressieanalyse mogelijk
• Ordinale variabelen: Niet-parametrische toetsen aangeraden
• Nominale variabelen: Dummy-variabelen nodig voor regressie

Beleidsrelevantie:

• Identificatie van systematische verschillen in straftoemeting
• Basis voor training van rechters over impliciete bias
• Ondersteuning van plea bargaining richtlijnen