Toen de Amerikaanse studente Jessica Lee in 2014 haar diploma secundair onderwijs behaalde, verliet ze de school met meer street credibility dan gelijk welke andere student die al eens een chemiegrapje heeft uitgehaald op school. De reden daarvoor was de quote die ze liet optekenen bij haar foto in het jaarboek. Terwijl haar medestudenten vermoedelijk quotes gebruikten van Ferris Bueller, Ralph Waldo Emerson of Mahatma Ghandi, haalde zij het advies dat ze meegaf aan haar klasgenoten uit het nummer Get Money1 van Christopher George Lattore Wallace — bij het brede publiek beter bekend als The Notorious B.I.G.. Wie het periodiek systeem der elementen niet direct bij de hand heeft, vindt hieronder alvast de vertaling van die quote.

Jessica Lee
Jaarboekfoto van Jessica Lee met bijschrift (2014).

Daar waar niet bekend is of Lee eventueel gevolgen heeft moeten dragen van haar briljante grap, is de Amerikaanse studente Paris Gray voor een gelijkaardige grap in het oog van de storm terechtgekomen. Toen zij en haar klasgenoten zich klaarstoomden om de volwassenheid in te duiken — en de hoogtes en laagtes van het post-secundaire schoolleven — liet ze de volgende motivatie voor haar klasgenoten in het jaarboek optekenen.

Paris Gray
Jaarboekfoto van Paris Gray met bijschrift (2014).

Van zodra de schooldirectie haar boodschap had ontcijferd (zonder natuurlijk de link te leggen met de hitsingle Back That Azz Up2 van de band Juvenile), werd ze geschorst voor het bijwonen van de laatste lessen en werd het haar verboden om zich in te schrijven voor de hogere opleidingen die door de school werden aangeboden. Toen de school haar ook ontzegde om de diploma-uitreiking te mogen bijwonen, was het hek helemaal van de dam. Pas nadat Gray en haar moeder hadden samengezeten met de schooldirectie, werd besloten dat ze toch mocht deelnemen aan de ceremonie, en zelfs de speech mocht geven die toekwam aan de beste studente van de school.

Opgave

In het periodiek systeem der elementen krijgt elk scheikundig element een naam en een symbool toegekend. Beide worden gevormd door een hoofdletter, gevolgd door nul of meer kleine letters. Het symbool bestaat maximaal uit drie letters. Alle symbolen en namen zijn uniek. Gevraagd wordt:

Voorbeeld

Bij onderstaande voorbeeldsessie gaan we ervan uit dat het tekstbestand chemische_elementen.txt3 zich in de huidige directory bevindt.

>>> tabel = mendelejev('chemische_elementen.txt4')
>>> tabel['I']
'Jood'
>>> tabel['K']
'Kalium'
>>> tabel['Be']
'Beryllium'

>>> symbolen('IKBeNHeTbEu')
['I', 'K', 'Be', 'N', 'He', 'Tb', 'Eu']
>>> symbolen('FIReISFUN')
['F', 'I', 'Re', 'I', 'S', 'F', 'U', 'N']
>>> symbolen('IPLaYWIThDyNAmITe')
['I', 'P', 'La', 'Y', 'W', 'I', 'Th', 'Dy', 'N', 'Am', 'I', 'Te']

>>> codeer('IKBeNHeTbEu', tabel)
'Jood Kalium Beryllium Stikstof Helium Terbium Europium'
>>> codeer('FIReISFUN', tabel)
'Fluor Jood Renium Jood Zwavel Fluor Uraan Stikstof'
>>> codeer('IPLaYWIThDyNAmITe', tabel)
'Jood Fosfor Lanthanium Yttrium Wolfraam Jood Thorium Dysprosium Stikstof Americium Jood Telluur'
>>> codeer('HeLiUm', tabel)
Traceback (most recent call last):
AssertionError: onbekend symbool

>>> decodeer('Jood Kalium Beryllium Stikstof Helium Terbium Europium', tabel)
'IKBeNHeTbEu'
>>> decodeer('Fluor Jood Renium Jood Zwavel Fluor Uraan Stikstof', tabel)
'FIReISFUN'
>>> decodeer('Jood Fosfor Lanthanium Yttrium Wolfraam Jood Thorium Dysprosium Stikstof Americium Jood Telluur', tabel)
'IPLaYWIThDyNAmITe'
>>> decodeer('Mithril Zuurstof Stikstof Titaan Fosfor Yttrium Thorium Zuurstof Stikstof', tabel)
Traceback (most recent call last):
AssertionError: onbekende naam

Epiloog

Studenten van de UGent mogen op hun beide oren slapen. De universiteit nam de volgende tweet van één van haar studenten zelfs over in haar communitymagazine Durf Denken.

IKBeNHeTbEu

Epiloog

Wist je dat er 12 chemische elementen zijn waarvan de (Engelse) naam kan samengesteld worden uit de symbolische voorstelling van chemische elementen?

ArSeNiC
AsTaTiNe
BiSmUTh
CArBON
CoPPEr
IrON
KrYPtON
NeON
PHOsPHORuS
SiLiCoN
TiN
XeNoN