In 1987 plaatste Chris Cole een bericht1 op de sci.crypt Usenet2-groep:
Toen ik aan Caltech studeerde, liet professor Feynman3 me drie geheime berichten zien waarmee een collega-wetenschapper in Los Alamos hem had uitgedaagd, en die hij niet had kunnen kraken. Ik slaagde er zelf ook niet in om ze te kraken, en dus plaats ik ze nu online zodat iedereen op het Internet ook eens kan proberen.
Het eerste bericht — dat werd aangeduid met "gemakkelijker" — leest als:
MEOTAIHSIBRTEWDGLGKNLANEA INOEEPEYSTNPEUOOEHRONLTIR OSDHEOTNPHGAAETOHSZOTTENT KEPADLYPHEODOWCFORRRNLCUE EEEOPGMRLHNNDFTOENEALKEHH EATTHNMESCNSHIRAETDAHLHEM TETRFSWEDOEOENEGFHETAEDGH RLNNGOAAEOCMTURRSLTDIDORE HNHEHNAYVTIERHEENECTRNVIO UOEHOTRNWSAYIFSNSHOEMRTRR EUAUUHOHOOHCDCHTEEISEVRLS KLIHIIAPCHRHSIHPSNWTOIISI SHHNWEMTIEYAFELNRENLEERYI PHBEROTEVPHNTYATIERTIHEEA WTWVHTASETHHSDNGEIEAYNHHH NNHTW
De volgende dag had Jack Morrison van Jet Propulsion Laboratory4 (NASA) het al ontcijferd5:
Het is een vrij standaard transpositie: schrijf de omgekeerde tekst uit met 5 letters per regel en lees die kolom per kolom uit, van boven naar beneden en van links naar rechts.
Daarmee krijg je het begin van The Canterbury Tales6 van Geoffrey Chaucer7:
WHANTHATAPRILLEWITHHISSHOURESSOOTET HEDROGHTEOFMARCHHATHPERCEDTOTHEROOT EANDBATHEDEVERYVEYNEINSWICHLICOUROF WHICHVERTUENGENDREDISTHEFLOURWHANZE PHIRUSEEKWITHHISSWEETEBREFTHINSPIRE DHATHINEVERYHOLTANDHEETHTHETENDRECR OPPESANDTHEYONGESONNEHATHINTHERAMHI SHALVECOURSYRONNEANDSMALEFOWELESMAK ENMELODYETHATSLEPENALTHENYGHTWITHOP ENYESOPRIKETHHEMNATUREINHIRCORAGEST HANNELONGENFOLKTOGOONONPILGRIM
Maar de andere twee geheime berichten konden nooit gekraakt worden, ondanks 30 jaar proberen. Misschien kan jij ze wel ontcijferen. Dit zijn ze:
#2 ("moeilijker")
XUKEXWSLZJUAXUNKIGWFSOZRAWURORKXAOS LHROBXBTKCMUWDVPTFBLMKEFVWMUXTVTWUI DDJVZKBRMCWOIWYDXMLUFPVSHAGSVWUFWOR CWUIDUJCNVTTBERTUNOJUZHVTWKORSVRZSV VFSQXOCMUWPYTRLGBMCYPOJCLRIYTVFCCMU WUFPOXCNMCIWMSKPXEDLYIQKDJWIWCJUMVR CJUMVRKXWURKPSEEIWZVXULEIOETOOFWKBI UXPXUGOWLFPWUSCH
#3 ("nieuw bericht")
WURVFXGJYTHEIZXSQXOBGSVRUDOOJXATBKT ARVIXPYTMYABMVUFXPXKUJVPLSDVTGNGOSI GLWURPKFCVGELLRNNGLPYTFVTPXAJOSCWRO DORWNWSICLFKEMOTGJYCRRAOJVNTODVMNSQ IVICRBICRUDCSKXYPDMDROJUZICRVFWXIFP XIVVIEPYTDOIAVRBOOXWRAKPSZXTZKVROSW CRCFVEESOLWKTOBXAUXVB
Maar geen paniek als het niet lukt. Feynman kon ze ook niet ontcijferen.
Opgave
We hebben een transpositie met stapgrootte $$s \in \mathbb{N}_0$$ gebruikt om een bericht te coderen, net zoals het eerste bericht uit de inleiding (waarvoor $$s = 5$$). Aan jou de opdracht om het bericht te ontcijferen. Neem bijvoorbeeld deze vier regels:
EYOAADTNESIIS DICRIITEOEDAD HROHOTEOWHUHG SWAT
die we verkregen hebben na transpositie met stapgrootte $$s = 5$$. Om dit bericht te ontcijferen zetten we eerst alle regels achter elkaar:
EYOAADTNESIISDICRIITEOEDADHROHOTEOWHUHGSWAT
Daarna keren we het bericht om:
TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE
Daarna schrijven we het bericht uit met $$s = 5$$ letters per regel:
TAWSG HUHWO ETOHO RHDAD EOETI IRCID SIISE NTDAA OYE
We kunnen nu het ontcijferde bericht kolom per kolom uitlezen van boven naar onder, en van links naar rechts. Uit de eerste kolom lezen we de letters THEREISNO, uit de tweede kolom de letters AUTHORITY, uit de derde kolom de letters WHODECIDE, uit de vierde kolom de letters SWHATISA, en uit de vijfde kolom de letters GOODIDEA. Als we deze $$s = 5$$ groepen van letters achter elkaar zetten, dan krijgen we het ontcijferde bericht:
THEREISNOAUTHORITYWHODECIDESWHATISAGOODIDEA
Een andere manier om te kijken naar het kolom per kolom uitlezen van de letters, zonder daarbij het bericht uit te schrijven in regels met $$s$$ letters, is het ontcijferde bericht uitlezen in $$s$$ groepen van letters die telkens $$s$$ posities van elkaar verwijderd liggen. Als we starten bij de eerste letter en telkens $$s = 5$$ letters vooruit springen, dan krijgen we de eerste groep van letters (THEREISNO) die hieronder in het groen zijn aangeduid.
TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE
Daarna starten we bij de tweede letter, springen opnieuw telkens $$s = 5$$ letters vooruit, en bekomen zo de tweede groep van letters (AUTHORITY) die we hieronder in het blauw aangeduid hebben.
TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE
Op dezelfde manier kunnen we nu ook de derde groep (WHODECIDE), de vierde groep (SWHATISA) en de vijfde groep (GOODIDEA) uitlezen, door respectievelijk bij de derde, de vierde en de vijfde letter te starten, en telkens $$s = 5$$ letters vooruit te springen.
TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE TAWSGHUHWOETOHORHDADEOETIIRCIDSIISENTDAAOYE
Invoer
De eerste regel bevat de stapgrootte $$s \in \mathbb{N}_0$$ van de transpositie die we gebruikt hebben om een bericht te coderen. De tweede regel bevat een getal $$t \in \mathbb{N}_0$$. Daarna volgen $$t$$ regels die samen het gecodeerde bericht bevatten.
Uitvoer
Het oorspronkelijk bericht (één regel).
Voorbeeld
Invoer:
5
4
EYOAADTNESIIS
DICRIITEOEDAD
HROHOTEOWHUHG
SWATUitvoer:
THEREISNOAUTHORITYWHODECIDESWHATISAGOODIDEAEpiloog
In 2009 verwierf Bill Gates de rechten om een reeks lezingen van Richard Feynman beschikbaar te stellen voor het publiek. Gates had de lezingen gezien toen hij jonger was, en dus riep hij Project Tuva in het leven om de lezingenreeks The Character of Physical Law8 te delen. Daardoor zijn ze nu nog altijd beschikbaar:
